Albanië 2016
Deel 3

Naar Vithkuq


We genieten dit jaar vooral van zon, strand en zee in Himarë. Het strandtoerisme ontwikkelt zich ook in Himarë bliksemsnel. 'Ons' Himarë is dit jaar voor veel mensen uit Duitsland en Oostenrijk een gezocht reisdoel geworden, ook doordat er vanuit Venetië een flink aantal veerboten dagelijks naar Durrës vaart. En ... bovendien gaan de Albanezen nu ook zelf op vakantie. Drie jaar geleden waren we met tien tot twintig mensen op het strand. Vorig jaar waren het er honderd tot tweehonderd. Dit jaar duizend of meer .... De zee en het strand zijn onveranderd schitterend. Voor ons is Himarë echter geen paradijs meer.

Vanuit Himarë gaan we weer proberen om de wandschilderingen in de byzantijnse kerkjes in Vithkuq en Velipojë te bekijken. Onderweg pakken we nog even het klooster van Mesapotami mee. Veel is er daar niet te zien en dat we niet de kloosterkerk in mogen is wel te begrijpen. Dat is eigenlijk meer een ruïne dan een kerk. Er wordt gerestaureerd, maar het zal waarschijnlijk nog jaren duren voor de kerk weer gebruikt en betreden kan worden.










Diezelfde dag komen we weer tot de "leukste camping waar we ooit geweest waren" (zie Op herhaling door Albanië). Die ligt er, in tegenstelling tot vorig jaar toen het daar bar weer was - erg koud en veel regen -, dit keer zeer zonnig bij. Verder is er alles hetzelfde als vorig jaar. Alleen ... de superverse forel is dit keer niet echt lekker: veel te droog! En bij het ontbijt de volgende dag krijgen we geen boter: die is op!



Hij staat er nog net zo stoer bij als vorig jaar


In Leskovik heeft men nog steeds niet aan stadsvernieuwing gedaan



Zo kan de was ook drogen


 



Bij de graanoogst gaat alles nog met de hand


 



 


Het oorlogsmonument van Borovë



 


Typische hooioppers




De oude brug naar Vithkuq


 

Op de weg naar Korçë kunnen we dit jaar de afslag naar het afgelegen dorpje Vithkuq wel vinden. Over een prachtige nieuwe asfaltweg rijden we regelrecht naar het dorp, waarvan in de boeken staat dat daar unieke kerkjes zijn te bewonderen. Dat hadden we vorig jaar ook gelezen, maar toen konden we het dorp vanwege de slechte weg en de stortregen niet bereiken. Nu hebben we geluk. Veel geluk!



Vithkuq

Vithkuq ligt in de provincie Korçë in het oosten van Albanië. In de zestiende eeuw was het net als het nabijgelegen Voskopojë een uiterst belangrijke stad door de gunstige ligging aan de handelsroute over land van het westen naar Istanbul.

Tijdens oorlogen (1781, 1819 en 1823) is het dorp steeds totaal verwoest en daarna aldoor weer herbouwd. In roerige tijden vluchtten veel inwoners naar Bulgarije en naar Lehova, vlak over de grens in Griekenland. Er waren er ook die een bestaan zochten aan de overkant van de oceaan.

In de bloeitijd van Vithkuq, dus voor 1781, had de stad 12.000 tot 15.000 inwoners. Er stonden toen drie kloosters en 17(!) kerken. Een aantal van die kerken is, net als de voor het handelsverkeer zo belangrijke bruggen, voor de eerste oorlog door de in de Balkan beroemde bouwmeesters vader en zoon Lena gebouwd, zo tussen 1760 en 1775. Zij hadden het architectenvak geleerd in Venetië.

De meeste kerken zijn als gevolg van de oorlogen zwaar beschadigd, maar telkens wel weer herbouwd. Tijdens Hoxha werden echter de meeste kerken met de grond gelijk gemaakt. Een paar kerken zijn, omdat die 'nationaal erfgoed' waren, gespaard gebleven.

Er zijn in Vithkuq nu acht kerken. Daarvan is de belangrijkste de Sint-Paulus en Sint-Pieterkerk, vanwege de magnifieke fresco's die rond 1765 door de uiterst begaafde schilders Zografo en Shpatarak uit de Albanese schilderschool werden aangebracht.



In het bergdorp staan wegwijzers naar de kerkjes, maar helaas zonder de afstand daarnaartoe te vermelden. Min of meer op goed geluk rijden we het zeer lange dorp door en komen bij een wegafzetting gevormd door een werkman: men is verderop bezig een gasleiding aan te leggen van Azerbeidzjan naar Italië! Waarom dat tracé nu juist hier moet lopen blijft voor ons volstrekt onduidelijk. De bergen zijn in dit deel van Albanië namelijk zeer ontoegankelijk. Wij mogen in ieder geval niet verder.

De wegafzetting is echter toevallig precies bij een kerkje. Het blijkt Shën Mihilli, de Sint Michaelkerk te zijn. Daar zitten op het kerkhof een vijftiental Amerikanen te picknicken!


We raken in gesprek met die groep en het blijkt dat een van de vrouwen de reis hiernaartoe heeft georganiseerd om meer over haar roots te weten te komen. Zij vertelt dat vier, vijf generaties geleden haar voorouders uit Albanië waren geëmigreerd. In Amerika had de 'reisleidster' - ze was mormoon - geloofsgenoten en bekenden overgehaald om met haar mee te reizen. Zij hebben net het grote kerkhof achter de kerk bezocht op zoek naar de namen van bekende familieleden en inderdaad enkele bekende namen gevonden.

En daar zitten ze dan nu in de schaduw wat te eten en te drinken. Vanzelfsprekend krijgen wij ook het een en ander aangeboden en het ijs is helemaal gebroken als een van de Amerikaanse mannen zegt dat hij wel eens in Rotterdam is geweest en dat hij daar de enige Nederlandse woorden die hij kent: 'zoute drop' had geleerd. Hij was gek op zoute drop. Niet geheel toevallig kan Ilse de man in zijn 'behoefte' voorzien. Hij is er werkelijk mee in de wolken!

Ondertussen heeft de moderne tamtam in het dorp gewerkt en komt de kerkbewaarder / sleuteldrager Ferdinand Renxo kijken wat er bij de kerk aan de hand is.


Hij vraagt of we de kerk van binnen willen bekijken. Wij zeggen direct "Ja, graag" voordat iemand in de Amerikaanse groep ook maar iets heeft kunnen zeggen. Zij zijn eigenlijk niet zo erg geïnteresseerd in de kerk.

De Sint Michaelkerk is in 1682 gebouwd en geheel met fresco's volgeschilderd. Veel daarvan is door de tijd verloren gegaan, maar er bleef ook nog heel veel over om nu echt van te kunnen genieten. Ook de buitenkant van de kerk is best interessant.



In de kerk is het erg donker




 


De iconostasis








We nemen binnen ruim de tijd om alles goed te bekijken en we zijn eigenlijk nog lang niet 'klaar' als Frederik vraagt of we nóg een kerk, de Sint Paulus-Sint Pieter, willen bekijken. We zeggen natuurlijk geen nee.


<-- Albanië 2016: Deel 2 Albanië 2016: Deel 4 -->


© Ben de Graaf Bierbrauwer

Reacties naar benilse@quicknet.nl
https://bgbpix.nl