| Na de kerkbezoeken in Vishkuq rijden
we over een 'nogal' stoffige weg in aanbouw richting Korçë door naar
Voskopojë in de hoop daar ook de kerkjes aan de binnenkant te mogen
zien. |
Vandaag blijkt dat niet mogelijk, maar
"Morgen, zondag, zullen ze zeker open zijn". Voor de verandering gaan
we eens niet in de bus slapen, maar zomaar ergens bij gewone mensen
thuis. Ons wordt een kamer met ontbijt voor een paar euro aangeboden.
Dat is wel zo gemakkelijk en best leuk en beslist weer eens wat anders!
Na het ontbijt gaan we naar Shën Kolli (Sint Nicolaaskerk) en daar wacht
ons een teleurstelling: de kerkdeuren zijn en gaan vandaag niet open.
Wél de kerkhofdeuren en daardoor kunnen we de fresco's aan de buitenmuur
wat beter dan vorig jaar bekijken en fotograferen. |
| Na de Sint Nicolaaskerk proberen we
bij de Sint Michaelkerk of we daar soms wel naar binnen kunnen. Helaas
is ook daar alles potdicht. |
 |
 |
 |
 |
 |
Echt teleurgesteld zijn we echter niet,
omdat we nog steeds met het blije gevoel rondlopen dat we gisteren
extreem veel geluk hebben gehad met de beide, schitterende kerken
in Vithkuq. Ik heb daar naar hartelust kunnen fotograferen en ik heb
nu een werkelijk UNIEKE collectie foto's van de fresco's.
Bij het wat nauwkeuriger bekijken van de fresco's valt het mij op
dat er enorme verschillen in schilderwijzen te zien zijn: van bijna
pietepeuterig uitgewerkt met schaduwwerking tot haast kinderlijk,
met grove penseelstreken en platte kleuren. Dat doet de vraag rijzen
of er niet veel meer schilders dan alleen de meesterschilders aan
de fresco's gewerkt hebben. Ook kan men zich afvragen of er soms niet
al te rigoureus is gerestaureerd: sommige fresco's zien er uit alsof
ze gisteren in de kalk tegen de muur zijn aangebracht. Voor de gelovigen
is dat geen enkel probleem, want bij hun gaat het om de inhoud van
het tafereel en niet om de kunsthistorische of oudheidkundige waarden
van de schildering.
Er is helaas geen enkele documentatie over de schilderingen te vinden.
Het is zelfs de vraag of het werken aan de fresco's ooit wel beschreven
is. |
Bij de Bijbelse taferelen uit het Nieuwe Testament kan ik geen
uitleg geven.
De kunstenaars zelf of priesters van de kerk hebben bij de voorstelling
de inhoud van het tafereel weergegeven in het Albanees, Kerkgrieks,
en soms in het Arabisch. In die tijd hadden de Albanezen een
eigen taal: het Albanees, waarschijnlijk voortkomend uit het
Illyrisch uit de Oudheid. En ook in die tijd ontwikkelden de
Albanezen een eigen alfabet.
Die taal bestaat nog steeds, hoewel er zeker in de loop der
tijden wel het een en ander aan veranderd zal zijn, maar het
toont vrijwel geen enkele verwantschap met andere Europese talen,
hooguit met Latijn en Russisch. Het alfabet - een soort kyrillisch
of oud Russisch (orthodox) - wordt echter al lang niet meer
gebruikt.
Er valt met enige fantasie vooral bij de namen van de heiligen
wel enige verwantschap met de Europese namen te ontdekken: Shën
Kolli = Sint Nicolaas, en Shën Mihilli = Sint Michael.
Kortom, uitleg geven is voor mij onmogelijk. De beelden moeten
voor zichzelf spreken. En dat zullen ze bij Bijbelkenners wel
doen. Zeker, om een paar voorbeelden te noemen, bij het Laatste
Avondmaal, de Dood van Maria, Christus na de kruisafname, de
bruiloft van Kanaän, de wonderbare visvangst, en de Opstanding.
|
|
Met Voskopojë komt een eind aan onze
derde reis door Albanië.
Voordat we naar onze camping in Riza (Griekenland) gaan, maken we
nog even een ommetje naar Kastoria. Lang geleden zijn we daar een
paar keer geweest en hebben we in de kloostertuin op het schiereiland
in het meer kunnen kamperen. Gewoon dus even daarnaartoe om herinneringen
op te halen.
De camping in de kloostertuin bestaat niet meer, maar het klooster
zelf en de kerk zijn nu vrij toegankelijk en we mogen nu ook de zeer
oude fresco's in het klooster en de kerk bekijken en fotograferen.
Dat was bij vorige bezoeken streng verboden. |
| Zo gaan we nog blijer verder onze vakantie
vieren! In Griekenland op onze camping in Paralia Riza! |
 |
Albanië - 2016 is een verslag van waarschijnlijk onze laatste
reis naar Albanië. Eigenlijk hebben we in het land alles behalve de
hoofdstad Tirana en de havenstad Durrës gezien. Wellicht vergissen
we ons, maar we denken niet dat die steden voor ons interessant zijn.
In ieder geval niet interessant genoeg om Albanië nog eens te gaan
bereizen.
De steden in Albanië zijn allemaal slachtoffer geworden van de 'verbeteringsdrift'
van Hoxha. Kerken en oude gebouwen werden gesloopt en daarvoor in
de plaats kwamen vaak de door Hoxha zelf ontworpen betonnen, overal
dezelfde, foeilelijke woonkazernes. Sommige kerken en oudheden werden
door hem tot 'cultureel erfgoed' verklaard en zijn daardoor net als
de steden Berat en Gjirokaster voor vernietiging gespaard gebleven.
NB. Gjirokaster is de geboorteplaats van Hoxha!
Alle andere steden zijn er in de loop der tijden niet bepaald fraaier
op geworden. In de eerste jaren na Hoxha heeft men geprobeerd om de
huizen met verschillende kleurtjes verf op te vrolijken. Dat is natuurlijk
maar een tijdelijke oplossing. Veel van Hoxha's woonkazernes storten
langzaam in en zullen zeker niet gerestaureerd worden, omdat er geen
geld voor is, maar eerder ook omdat de hedendaagse Albanezen gelukkig
beslist andere, gezondere ideeën over cultureel erfgoed hebben dan
Hoxha. Alles wat aan hem herinnert mag van de Albanezen verdwijnen! |
|
