aveyronconques

Aveyron - Conques

Conques is een dorpje gelegen op een zeer steile helling aan de rivier de Dourdou in het noordwesten van Aveyron. Op dit ogenblik heeft het rond de 280 inwoners.

Het plaatsje is ontstaan aan het eind van de zevende eeuw toen in die streek een heremiet - Dadon - zijn toevlucht zocht, om in alle rust te kunnen mediteren. Het duurde niet lang of er kwamen meer monniken op deze plaats af en zo ontstond er een Benedictijner kloostergemeenschap.

Het klooster kreeg echter pas grote bekendheid na 866. In dat jaar werden de relikwieën van Sainte-Foy uit Agen gestolen en naar Conques overgebracht. Sainte-Foy was een martelares uit de vierde eeuw uit Agen, die gedurende de vervolging van de Christenen door de Romeinen werd doodgemarteld omdat zij weigerde haar geloof op te geven. Zij werd de berschermheilige van de pelgrims, de gevangenen en de soldaten.

De relikwieën werden bewaard in het 'Trésor' van het klooster. Vele gelovigen vonden in die tijd de weg naar het klooster, waardoor Conques een waar pelgrimsoord werd. Omdat een van de grote pelgrimspaden van Frankrijk naar Santiago de Compostella langs Conques liep werd het later een belangrijke etappeplaats voor pelgrims.

Ook nu nog bezoeken jaarlijks veel pelgrims op hun voettocht naar Santiago de Compostella het klooster, soms overnachten ze er. De kerk, het klooster en de schatkamer ('Trésor') zijn vanzelfsprekend de grote trekpleisters voor de pelgrims en tegelijk ook voor toeristen.

De kloosterkerk en het klooster zoals ze nu te zien zijn, dateren uit de 11e-12e eeuw. Het zijn meesterwerken van de romaanse architectuur. Het timpaan boven de hoofdingang van de kerk is een uniek, zeer goed bewaard gebleven voorbeeld van romaanse beeldhouwkunst uit de 11e-12e eeuw.

In het dorp Conques is een aantal zeer oude vakwerkhuizen met leien daken te vinden. Ook worden er zelfs nog enige middeleeuwse woningen bewoond. Conques is werelderfgoed.

Gaande als een pelgrim door Conques

de zuidelijke stadswal

de kloosterkerk gewijd aan Sainte-Foy

de torens van de kloosterkerk

de vieringtoren van de kloosterkerk

de hoofdstraat, de Rue Emile Roudier

moes- en bloementuin midden in het dorp

sarcofagen in de kloostertuin achter de kerk

de kerk ligt lager dan het dorp, waardoor de kerk niet zo hoog lijkt

De kloosterkerk van Sainte-Foy

Boven de hoofdingang van de kerk bevindt zich een timpaan met een voorstelling van Het Laatste Oordeel. Het stamt uit de late elfde begin twaalfde eeuw. De bedoeling van dit beeldhouwwerk is duidelijk. Op de stenen banden die het werk verdelen staat (in het Latijn): O, zondaars besef welk een hard oordeel u te wachten staat, als gij uw manier van leven niet verbetert.

Christus staat centraal bovenin ten teken dat hij uiteindelijk alles bepaalt.

Goed en kwaad worden gescheiden, links van Christus naar de hemel en rechts van hem naar de hel.

Aan de linkerkant vinden we de apostelen, engelen, koningen, abten, maar ook gewone burgers. We zien Aartsvader Abraham met twee zonen.

Aan de rechterkant vinden we allerlei straffen die op de overledene in de hel zouden kunnen worden toegepast. De ondeugden hoogmoed, overspel, geldzucht, en leugen worden gestraft.

In de middeleeuwen werden de beelden dikwijls van kleur voorzien, overal zijn resten van gele, rode en blauwe verf te ontwaren.

Het interieur van de kerk

In de kerk valt vooral de grote hoogte van het gebouw op. De ramen zijn in tegenstelling tot de meeste romaanse kerken vrij groot, waardoor er veel licht naar binnen komt.

De ramen in de kapellen zijn kleiner. Op onderstaande foto is te zien op welke wijze de Franse schilder Pierre Soulages de ramen als het ware doet samensmelten met het interieur. Kleurloze, transparante vensters met strepen die gevormd worden door het lood. Het werk werd in 1994 voltooid. Alle vensters zijn verschillend.

Aan de zuidmuur van de kerk bevindt zich een fresco, dat niets over de betekenis ervan prijsgeeft, ook omdat het zwaar is aangetast door vocht.

Aan de boveneinden van de 212 zuilen en halfzuilen bevinden zich overal versierde kapitelen. De versiering is zeer gevarieerd: palmbladeren, bijbelse monsters, symbolen en ook scènes uit het leven van Sainte-Foy. Die kapitelen waren een soort bijbels prentenboek voor de pelgrims en monniken.

De schatkamer ('Trésor') van de kerk

De relikwieën worden bewaard in een speciaal gebouwde, zeer donkere ruimte in het klooster met alleen spotjes op de tentoongestelde voorwerpen. (Dit maakt goed fotograferen, wat overigens verboden is, bijna onmogelijk.)

De unieke schat

Het beeld van Sainte-Foy zittend op een troon is niet alleen van onschatbare waarde vanwege het vele goud en zilver of de juwelen die voor het maken van het beeld gebruikt zijn. Uit de 9e-10e eeuw zijn slechts zeer weinig religieuze beelden zo goed bewaard gebleven. Ook het vakmanschap waarmee het beeld gemaakt is, is verbluffend. De kern van het beeld is gevormd van taxushout en het is verder bewerkt met verschillende soorten goud, zilver en email.

Het beeld bestaat uit delen van andere, meest oudere beelden die opnieuw gebruikt werden: het lijf komt uit de 4e-5e eeuw, de gouden kledij stamt uit de 9e eeuw, de kristallen bollen zijn in de 16e eeuw aan de troon bevestigd en ook de armen zijn er in die eeuw opnieuw aangezet.

Veel van het goud en de juwelen is afkomstig van giften van pelgrims en werd in de loop der tijden aan het beeld toegevoegd.

Niet bewezen, maar wel interessant is de veronderstelling van diverse experts van middeleeuwse kunst dat het gezicht een dodenmasker van Karel de Grote is. Wél is zeker dat een deel van het schedeldak van Sainte-Foy zich direct onder de kroon bevindt.