Aveyron - In het Parc Régional des Grands Causses

De Causses liggen in het zuidoosten van Aveyron. Het is een uitgestrekt ruig gebied, maar wel zonder grote hoogteverschillen. De hoogteverschillen die er zijn, zijn te danken aan de diep uitgesleten rivierdalen van de Tarn en de Dourbie. Verder naar het zuiden zijn er maar een paar kleine watertjes die voor toeristen van weinig belang zijn. Vakantiegangers hebben daarom weinig te zoeken in de zuidelijke Causse du Larzac. Voor geïnteresseerden in de kerkgeschiedenis en de geschiedenis van Frankrijk valt er echter veel te genieten.

Sinds mensenheugenis worden de Causses bevolkt door schaapherders, die daar hun enorme kuddes schapen hoeden. Daardoor kwamen daar dan ook kaasmakers die zorgden voor een product dat nu wereldwijde faam heeft: de Roquefort! Bovendien is die streek in het algemeen toch wel, ondanks het nogal harde klimaat, een goed landbouwgebied, vooral voor granen. Nog steeds zijn de schapenteelt en de landbouw de belangrijkste middelen van bestaan in die streek.

In de Causse du Larzac vestigden zich in de vroege middeleeuwen overal ridders van de Orde van de Tempeliers, de militaire monnikenorde. Hun vestingen waren oorden waar ook de gewone boeren en burgers bescherming vonden, zodat er vestingplaatsen ontstonden. De geschiedenis van de Tempeliers is bekend en ook weten we dat de Orde van de Hospitaliers de door de Tempeliers nagelaten bezittingen hebben geërfd en onderhouden. Hierdoor zijn die vestingplaatsen nu zeer de moeite waard om te bezoeken. Het zijn buitengewoon compacte, ommuurde, versterkte dorpen die een zeer middeleeuwse sfeer ademen.

Wij bezochten achtereenvolgens de 'Tempeliersdorpen' Saint-Jean d'Alcas, Viala du Pas de Jaux, Sainte-Eulalie de Cernon en La Cavalerie.

Saint-Jean d'Alcas

Het vestingdorp is ontstaan in de vijftiende eeuw tijdens de honderdjarige oorlog toen het zuiden van Frankrijk werd geterroriseerd door bendes van rovers en deserteurs. De Cisterciënzer zusters (niet de Tempeliers!) gaven opdracht een vesting te bouwen voor hun klooster en voor de boeren en burgers uit de omgeving. Zo kwam dus dit vestingplaatsje met hoge ommuring en vier grote hoektorens tot stand. Binnen de muren vind je een kerk en twee parallel lopende straatjes met woonhuizen. De kerk onderscheidt zich nauwelijks van de rest van de bebouwing en is alleen te herkennen aan het kruis op het dak. De overige, latere bebouwing van het vestingdorp bevindt zich in de directe omgeving van de vesting.



de hoofdpoort van het vestingdorp


voor de hoofdpoort staat een kruisbeeld



de drempelsteen onder de hoofdpoort met het 'stadswapen'


de kerk



de kerkmuur met venster


 



 


verbindingsstraatje tussen de twee parallel lopende straatjes

de zuidelijke muur




de noordwestelijke toren


de oude kloostertuin



buiten de ommuring


middeleeuwse duiventil

Viala du Pas de Jaux

Deze plaats is eigenlijk geen woonplaats, maar meer een gigantische wachttoren die gesticht is in 1312 door de Orde van de Hospitaliers. Hij is gebouwd op de plaats van een voor die tijd grote boerderij en vormt met de inpandige kerk, het woonhuis en de korenopslagplaats een zeer massief verdedigingswerk.



de toren


de zuidelijke muur



de poort naar de tuin


schiet- en kijkgat



fraai gotisch raam

Sainte-Eulalie de Cernon

De Tempeliers hadden in dit stadje hun administratief centrum gevestigd. De Hospitaalridders hebben er later in de vijftiende eeuw een vestingmuur met poorten en torens bijgebouwd. Het eigenlijke dorp bestond toen dus eigenlijk al. De Hospitaalridders gebruikten de versterkte gebouwen van het administratief centrum met de daarbij horende kerk als onderdeel van de ommuring. Het stadje is nu een mooie vestingplaats met een wirwar aan straatjes en steegjes. Gelukkig zijn bijna alle huizen uit de Tempelierstijd bewaard gebleven, net als het schaduwrijke pleintje met een fontein uit de zeventiende eeuw.



Sainte-Eulalie de Cernon


de zuidelijke muur met huizen en een ronde hoektoren



de oostelijke vestingmuur met de vierkante toren met de hoofdpoort en de twee ronde hoektorens

de hoofdpoort




het klooster


de kloosteringang


deur van een kloostercel


zeer oude deuren




de kerktoren


de torenspits


de kerk heeft een merkwaardig halfronde ingang



Sainte-Eulalie


in de kerk


nogmaals Sainte-Eulalie



de hoofdingang van de kerk


het pleintje met de 17e-eeuwse fontein



de westelijke stadspoort naast de kerk


 



oude deur


 



de omgeving van het stadje met een kudde

La Cavalerie

Deze vestingplaats ligt op het kruispunt van oude pelgrimswegen. De Hospitaalridders van Sint Johannes van Jeruzalem hadden oorspronkelijk samen met de Tempeliers de zorg over en de bescherming van de pelgrims. Zij werden achtereenvolgens verdreven uit Jeruzalem, Cyprus en Malta. In Zuid-Frankrijk vonden ze uiteindelijk de plaatsen waar ze zich veilig waanden. Om hun kastelen en de boeren en burgers in de nabijheid van die kastelen te beschermen bouwden ze om het woongebied een vestingmuur. Dat gebeurde vanaf het begin van de twaalfde eeuw. La Cavalerie, gesticht in de twaalfde eeuw, heeft van alle vestingplaatsen misschien wel het meest te lijden gehad van de godsdienstoorlogen. De voormalige commandopost van de Orde was namelijk door de goed bereikbare ligging een gemakkelijk doelwit voor andersdenkenden, maar ook voor rovers en deserteurs die plunderend door de Causse trokken.

De afgelopen jaren is La Cavalerie rigoureus gerestaureerd, waardoor het, zij het niet overal, het oorspronkelijke karakter heeft teruggekregen. Het gerestaureerde stadsdeel ligt overigens nu middenin de later gebouwde stadsdelen.



de oostelijke muur


de hoofdstraat

portaaltjes van de 18e-eeuwse kerk Notre Dame du Larzac




detail van een portaal



pleintje


de terwille van het verkeer doorgebroken stadswal



 


de westelijke poort


© Ben de Graaf Bierbrauwer

Reacties naar benilse@quicknet.nl
https://bgbpix.nl