jementerugblik

Jemen: Terugblik

In Jemen woedt al jarenlang een zeer bloedige, wrede en uitzichtloze burgeroorlog. We vernemen weinig over de vreselijke toestanden in dat land omdat de covid-pandemie in de media terecht alle aandacht voor zich opeist. Slechts af en toe komt er uit dat land wat nieuws tot ons en dat is werkelijk onthutsend. Er sterven als gevolg van de oorlog dagelijks honderden mensen en kinderen, niet alleen door het oorlogsgeweld, maar vooral van de honger. Als ik die berichten op televisie zie of in de krant lees denk ik terug aan de paar weken dat wij er waren in 1995.

Spanningen tussen de verschillende stammen in het uitgestrekte berg- en woestijnland waren toen ook al voelbaar. (Lees Doelwit Jemen.) Die spanningen ontstonden toen eigenlijk alleen door onvrede met het centrale gezag. Vanaf het moment dat er bij de grens met Saudi-Arabië olie werd gevonden, begonnen buitenlandse mogendheden (de Verenigde Staten en Saudi-Arabië) zich ermee te bemoeien, omdat die bang waren dat die oliewinning in handen van de in Jemen aanwezige terreurgroeperingen zou vallen. De centrale regering steunde die buitenlandse bemoeienissen. Veel stammen in het oosten van het land waren het daar niet mee eens en de onrust daar werd gevoed door Al Qaida en de IS die er al jarenlang sympathisanten hebben. Ze kregen bovendien steun van Iran, dat wapens en geld leverde, en zo werd de burgeroorlog een regionale oorlog. Met alle gevolgen van dien.

Ik denk dan aan de leefomstandigheden in de tijd dat wij er waren. Die waren toen allerberoerdst, niet alleen in de hoofdstad, maar ook en vooral op het platteland. Overal was er een schrijnend gebrek aan hygiëne, mede veroorzaakt door het gebrek aan goed, betrouwbaar water. Wij konden in dat jaar die ellende goed zien en moesten tegelijk genieten van de vriendelijkheid van de bevolking, de prachtige architectuur en de schitterende berg- en woestijnlandschappen. Toen we er waren met ons reisgezelschap hadden we allen het idee dat wij de mensen daar een beetje konden helpen door met onze uitgaven de plaatselijke economie te bevorderen.

Ik vraag me nu af hoe het nu gaat met de mensen die we toen ontmoet hebben. Om mijn herinneringen op te frissen heb ik nu de foto's die ik toen gemaakt heb geprobeerd te verbeteren en een beetje te ordenen in vier categorieën:

ARCHITECTUUR

MENSEN

De serie Allerhande laat foto's zien die mij opvielen op onze rondreis door Jemen. Vaak kijk ik naar details – niet alleen van huizen - en maak er dan een foto van. Soms trekt de kleur van iets me aan, soms zijn het ongewone combinaties van kleuren en materialen.

Er was een gebeuren dat mij in het bijzonder trof. Er was een auto tegen een loslopende ezel aangereden. Deze was op slag dood. Door de chauffeur van de auto werd de ezel naast de weg gesleept. Onmiddellijk kwamen er tientallen, misschien wel honderdtallen, hongerige gieren op af. Een schouwspel om nooit te vergeten heb ik toen vastgelegd op de gevoelige plaat.

(Veel van de afdrukken van deze serie heb ik moeten bijwerken omdat de negatieven bij het ontwikkelen in Jemen door een hevige zandstorm waren beschadigd. Sommige negatieven waren zelfs dermate beschadigd dat er vrijwel niets meer verbeterd kon worden. Bovendien waren de foto's en de negatieven niet goed gefixeerd, waardoor er zeer hinderlijke verkleuringen zijn ontstaan.)

ALLERHANDE

Het land kent een aantal totaal verschillende landschappen.
-- Aan de Rode Zee de bloedhete Tihama-woestijn.
-- In het westen en het noorden is het zeer bergachtig. De hoofdstad Sana'a ligt op 2200 meter hoogte.
-- In het zuiden ligt het 'Lege Kwartier' van de Arabische woestijn met daardoorheen de oude zijderoute van de Hadramaut naar 'Het Verre Oosten'.

LANDSCHAPPEN