We hebben Kreta in 1989 en 1990 weer
bezocht. Tijdens die vakanties hebben we vanwege de abnormale, intense
hitte in beide jaren niet veel meer gedaan dan afwisselend aan het
strand liggen en en in zee afkoelen. De hitte was voor iedereen toen
ondraaglijk. Veel vakantiegangers gingen daardoor zelfs voortijdig
naar huis.
Ook de schapen en geiten hadden het erg moeilijk. De kuddes zochten
van 's morgens vroeg tot 's avonds laat elke schaduw op, ook al was
die minimaal. |
| Om een beetje 'frisse' lucht te krijgen
hebben we met ons campertje heel af en toe met alle ramen open een
ommetje gemaakt om op zoek te gaan naar oude kerkjes, kapelletjes
en kloosters. Veel van die 'heilige' plekken herbergen namelijk eeuwenoude
fresco's en iconen. |
| Wat zullen we vandaag doen? Zon en zee? Rijden! |
| Op Kreta hoef je op zoek naar kerkjes
nooit grote afstanden af te leggen, want er zijn er vele honderden. |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Bij het zoeken bleken er helaas vele
gesloten omdat er door toeristen en antiekhandelaars uit Athene veel
kostbaarheden uit de kerkjes waren geroofd. Dat had de patriarch van
Istanboel (!) doen besluiten om aan het kerkelijk gezag op Kreta te
vragen de kapelletjes en kerken zoveel mogelijk op slot te doen.
Soms hadden we fresco's en iconen nog wel kunnen bekijken, maar dan
moest je de sleutel van het kapelletje bij 'de buurman' of de pappas
halen. Vanwege de warmte hadden die helaas dikwijls geen zin om midden
op de dag afstand te doen van hun middagdutje en kreeg je dus nul
op het rekest.
Zo rondrijdend kwamen we op een keer in het oosten van Kreta terecht
bij het eeuwenoude klooster Toplou, waarschijnlijk het rijkste klooster
van Kreta. Bijna al het land in Oost-Kreta is in het bezit van dit
klooster.
De deur was niet op slot, hij stond gewoon open. In het klooster bleek
slechts één hoogbejaarde monnik te zijn. |
 |
Hij was verrukt dat er
een paar toeristen langskwamen en nodigde ons direct uit om in zijn
cel een ouzootje te drinken. Onder zijn bed vandaan haalde hij voor
ons een homp oud brood tevoorschijn en een onherkenbaar brok groen
beschimmelde feta en twee kleine al lang niet meer schoongemaakte
kleine glaasjes. Of we wilden of niet, we moesten zittend op zijn
bed drinken. Hij ging op een gammele stoel tegenover ons zitten met
zijn pij en zijn broek wijd open. Wij toostten met onze glaasjes en
daarna zette hij de fles aan zijn mond en nam een paar flinke teugen,
om vervolgens onze glaasjes weer tot de rand bij te vullen. We voelden
ons niet bepaald op ons gemak bij hem en probeerden van alles om snel
bij hem weg te komen, maar dat lukte pas na nog meer slokken en glaasjes.
Toen pas konden we naar de kerk om naar de oude kerkschatten te kijken.
Er bleek in het duister een enorm icoon tegen de muur te staan. We
probeerden in het donker iets te zien van de vele taferelen die er
op stonden. Ik dacht dat alles iets met het leven van Christus te
maken had, maar het enige dat ik kon onderscheiden was een tafereel
waarop de doop van Jezus door Johannes de Doper te zien was. "Prodromos,"
mompelde de monnik achter ons. Ik maakte snel een foto met flitslicht
en vluchtte min of meer de kloosterkerk uit.
Achteraf dacht ik dat de man – hij is toch ook een mens! – erg blij
was dat er weer eens iemand langskwam en was het gewoon filoxenia,
het bij de Grieken diepgewortelde gebruik om vreemdelingen gastvrij
te ontvangen. |
| Thuis bleken mijn foto van het icoon
en enkele detailfoto's van het icoon in een Kunstführer *)
te staan, die ik later tijdens onze reis in 1990 heb aangeschaft.
De foto's waren zo intrigerend dat we besloten dat als we nog eens
in de buurt kwamen we zeker nog eens naar het klooster zouden gaan
om alles véél beter te gaan bekijken, uiteraard met de Kunstführer
in de hand! |
| *) Ekdotike Athenon S.A. – Anna Kofou:
Kreta – Sämtliche Museen und archäologischen Stätten – 1990 |
| Het ikoon in Toplou is in 1770 door
Iannis Kornaros geschilderd. Men heeft het ikoon Groot zijt Gij, Heer!
genoemd. |
| Detailfoto met geheel links de afbeelding
van een vrouw als belichaming van de Schepping. In het midden zien
wij Jezus. |
| Op deze detailfoto zijn van boven
naar onder o.a. te zien De zee met de Ark van Noach en een scene waarbij
de walvis Jonas uitspuwt. Onder de regenboog zien we de dieren uit
de Ark van Noach komen. Verder de geschiedenis van Kaïn die Abel doodsloeg.
Daaronder het offer van de familie Noach. Helemaal onderaan zien wij
links Het koninkrijk van Ahab. In het midden staan de godvrezende
profeten die het beeld van Baal offeren en rechts het offer van de
profeet Elias. |
| De roeping van de jongelingen
door Christus. Eronder de doop van Johannes de Doper zelf. Links de
geboorte van Christus. Onderaan de zee met de vier elementen en een
schip dat door Christus bestuurd wordt. |
|
